-Bunların kurduğu ilk ihtilal ocağı Kafkasyalı Nazarbek ismindeki komitacının 1886 yılında İsviçre’de tesis ettiği “Hınçak-Çansesi” cemiyetidir. (22.dipnot / Hasan Kundakçı – Emperyalizmin kullandığı Ermeniler, Ankara, 2001, sf: 35 vd.) 1886’da İsviçre’de kurulan Hınçak gizli cemiyeti tedhiş yoluyla Osmanlı Ermenilerini kendi emellerine alet etmeye başladı. Türkiye’deki Ermeni zenginlerinden ağır tehditlerle büyük paralar sızdırıldı. Doğu Anadolu’da cemiyetin emirlerini dinlemeyen yüzlerce Ermeni öldürüldü. (28-29) …Bunlar altı vilayette muhtariyet sağlayacak yolda Ermeni kuvvetlerinin ayaklanmasını ümitsiz görünen Avrupa müdahalesine üstün tutan bir siyaset taraftarı idiler. Programlarının en mühim esası her tarafta terörü kullanarak tedhiş eylemleri yapmak, bu yolla hem devleti zayıf düşürmek hem de Ermeni taleplerini kabule zorlamaktı. (29)
- 24 Nisan 1915 (11 Nisan 1331) tarihinde Ermeni komite merkezlerinin kapatılmasını, evraklarına el konulmasını ve elebaşlarının tutuklanmasını öngören ve 14 valilikle 10 mutasarrıflığa gönderilen genelge ile devlet olayları önlemeye çalışmıştır. Bu genelge sonrasında İstanbul’da kamu düzenini bozdukları için 2345 kişi tutuklanmıştır. Eğer yapılan icraat soykırım olsa idi o tarihte İstanbul’da yaşayan 82.880 Ermeni’nin %3 karşılığı olan 2345 kişi değil, daha fazla sayıda Ermeni’nin tutuklanması yapılabilirdi. (43.dipnot/ Azmi Süslü, Türk Tarihinde Ermeniler, 1995, Ankara, sf:223-226) Bu tarihin Ermeniler tarafından sürekli istismar edilmesinin asıl sebebi daha sonra yaşanan Ermeni olaylarında elebaşılık yapacak yönetici lider kadronun tutuklanmış olmasıdır. Bu tutuklama ile belki de Türklere yönelik olarak tarihin kaydedeceği en büyük katliamlardan birisi engellenmiştir. Aslında Ermenilerin sindiremediği durum budur. (54)
-Kısacası olaya soğukkanlı ve gerçekçi bir şekilde bakacak olursak, kabul etmemiz gerekir ki Ermeni terörünün bitmesinde Türkiye’nin siyasi, diplomatik ve operasyonel müdahalelerinin rolü yok denecek kadar azdır. Olanlara da Batılılar, Ermeniler kendi iç rekabetleri ve şaşkınlıklarından ötürü yüzlerine gözlerine bulaştırdıkları, bu arada da Batılıların da ölmesine sebep oldukları için bu örgüt ve kişileri gözden çıkardıkları mantığıyla bakmak gerçekçi olacaktır. (29.dipnot / Nermin Güvenç, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, İst, Eylül 2000, Sayı:44 sf 97) (77)
Türkiye Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Vakfı, tarihsiz
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder