-Atla çekilen arabanın çalıştığı ilk tramvay yolu, 1842’de New York’ta Fransız Laubat tarafından döşendi. Ülkesine dönen Laubat orada da aynı amaçlarla çalışmalara başladı; fakat Fransa’da bu ilk girişim pek yavaş ilerledi. 1860’da İngiltere’de ve daha sonra Belçika’da tramvayla ulaşım yaygınlaştı. Elektriğin sanayide geniş manada kullanılması ile elektrikle işleyen tramvaylar devreye girdi. Ve bu alandaki yenilikler birbirini izledi.
-Ülkemizde ise ilk tramvay 3 Eylül 1869’da Konstantin Karapano Efendinin kurduğu şirket tarafından gerçekleştirildi. Atla çekilen bu ilk tramvaylar Azap kapıdan başlamak üzere Galata-Tophane-Beşiktaş arasında çalışıyorlardı. 1914 yılında elektrikle işlemeye başlayan tramvay önce İstanbul yakasında (12 Ağustos 1961) ver daha sonra Kadıköy yakasında (14 Kasım 1967) kullanımdan kaldırıldı. Tramvayın kullanımdan kaldırılmasına gerekçe olarak trafiği aksatması gösterilmiştir.
-İslam şehirlerinde meydan uygulamasına rastlanılmaz. Meydan daha ziyade Batı medeniyetinin mahsulü şehirlerin önde gelen özelliklerinden biridir.
-Yaşadığımız dünyaya “yalan” diye önem vermeyen eski telakki, öyle noktalara varmıştır ki, sanatkârlar yaptıkları eserlerin altına imzalarını bile atmaktan çekinmişlerdir.
-Hatta çokları uzun zaman giydikleri bir ayakkabıdan bir paltodan bile kolay kolay ayrılmaz. O ayakkabı veya palto ile gelip geçtikleri yollarda, girip çıktıkları yerlerde sayısız hatırları birikmiştir. Hatıraların ötesinde ayaklar ayakkabıya, gövde paltoya aşina olmuş aralarında bir muhabbet peyda olmuştur.
-Modern hayatın dayatmaları cami cemaatini sadece emekli ihtiyarlara hasretmiş gibidir.
-Kendi imkânları ile ilk defa bir özel okul açan Azize Haydar. Osmanlı kadınları arasında ilk defa uçağa binip İstanbul semalarında dolaşan (1913) Belkıs Şevket, İstanbul Üniversitesinin ilk kadın doğum uzmanı Pakize İzzet Terzi, ilk kadın hemşire Esma Deniz, ilk kadın eczacı ve eczane açıp işleten Belkıs Derman. İlk kadın gravür sanatçısı Şakir Paşa’nın kızı Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın kardeşi Aliye Berger. Güzel sanatlardan ilk diploma alan ressam Belkıs Mustafa. Profesyonel ilk kadın fotoğrafçı Naciye Suman. İlk kadın diş doktoru Azra Emin. İlk kadın askeri pilot Azimet Karahasanoğlu. İlk kadın parti başkanı Behice Boran. İlk kadın valimiz Lale Aytaman. İlk kadın büyükelçi Filiz Dinçmen.
Dergah Yayınları, 2016 basım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder