-Apo: “Suriye’nin desteğinde veya destek diye tabir ettiğimiz durumda ben bir eksilme değil, artı bir durum olduğunu söyleyebilirim. Ama bunu söylerken de Suriye eskiden bizi daha çok destekliyordu, daha az destekliyordu diye bir değerlendirme geliştirmiyorum. Suriye’nin mücadelemizdeki rolü itibariyle şimdiki pozisyonu daha kalıcı ve güçlüdür” 14 Nisan 1993 – Bekaa Vadisi
-Apo:” Silahlı mücadeleyle her iki tarafında kesin bir üstünlük sağlaması olanaksız. Ama silahlı mücadeleyle bir yerde denge sağlanacak ve o noktada siyasal çözüm yolları devreye girecek”
-Eruh ve Şemdinli baskınlarının tarihi 15-16 Ağustos 1984’tü. Cumhuriyet tarihinde irili ufaklı 28 tane Kürt İsyanı çıkmıştı. Sonuncusu 1938’deki Dersim isyanıydı. Eruh ve Şemdinli baskınlarıyla adı resmen konmasa da 29.isyan başlıyordu. Pkk’nın Abdullah Öcalan tarafından kuruluşu 27 Kasım 1978 idi.
-19 Ağustos’ta (1992) gece vakti 1000 kişilik bir grupla dağdan inen Pkk, Şırnak’ı basmıştı. Üç gün devam eden çatışmalarda Pkk darbe yemiş ama baskın Ankara’da kapalı kapılar arkasında şok etkisi yaratmıştı.
-1988’deki Anfal adını taşıyan operasyonla Kuzey Irak’ta 6 ay içinde 4500 köy yok edildi, yaklaşık 182.00 Kürt öldürüldü. Kürtlerin Guernica’sı diye bilinen katliam sonucu Halepçe’de 5000 Kürt Saddam kuvvetleri tarafından kimyasal silahla gazlanarak öldürüldü.
-PKK, Güneydoğu’da bazı bölgelere hakimdir. Doğan Paşa 1991 yılının kendisini ürküten havasını bana DYP Kilis milletvekiliyken 1996 Nisan ayında anlatmıştı;” Özellikle Şırnak-Cizre-Nusaybin üçgeni. Sonra Lice-Genç-Kulp. Terör örgütü buralara hâkim olmuştu. Seyahat hürriyeti kalkmıştı. Mezralar köyler onlardaydı. Bir keresinde Şırnak’ta bir dükkâna girmiş, selam sabah alamamıştım.”
-Güneydoğu’da faili meçhul cinayetlerin ilki olarak Diyarbakır HEP il başkanı Vedat Aydın’ın öldürülmesi gösterilir. 5 Temmuz 1991’de evine gelen ve polis olduklarını söyleyen sivil giyinimli, silahlı dört kişi tarafından götürülmüştü. İki gün sonra Ergani-Elâzığ il sınırındaki köprünün altında ölü bulunmuştu. Başının arkasında darp nedeniyle çökme, vücudunda kurşun yaraları ve işkence izleri de vardı. Cenaze töreninde Diyarbakır ayaklandı.
-Mesud Barzani 1980-1986 arasında Pkk’ya yardım ettiklerini ancak Pkk terörü tırmandıkça aralarının açıldığını söylüyor.
-Başbakan Çiller’in yakın çevresinde bulunmuş, üst düzeyde bir güvenlik yetkisiyle yaptığım bir sohbette, Pkk’ya karşı mücadelede 1994’ün bir dönüm noktası olduğunu belirtmişti. Topyekûn mücadele için asıl bu yıl düğmeye basıldığını, onun deyişiyle, “Cumhuriyet tarihinin en büyük Kürt isyanının” üstüne tam bir kararlılıkla 1994’te gidilmeye başlandığına işaret etmiştir.
-Sohbet konumuz Türkiye’nin iki gün önce Kuzey Irak’ta Pkk’ya karşı başlattığı askeri operasyon. Çiller, haritada eliyle operasyon bölgesini göstererek diyor ki: “Kıbrıs’tan hatta Plevne’den beri en büyük kara harekâtı”
-1995 yılı mart ayında Kuzey Irak operasyonunun komutanı Hasan Kundakçı Paşa: “1993’ün Ekim – Kasım’ında Öcalan’ın bir emir vardı, ‘Gabar’da kum’u toplayacağız’ diye. Yani Kürt Ulusal Meclisi’ni. Vekiller gelecek Gabar Dağı’na ve meclisleri toplanacak. Biz üç dört yerden birden girdik Gabar’a. 1993 stratejisi, önlemler paketi şöyle özetlenebilir:
1) Bu tarihe kadar tehdit önceliği Batıdaydı (Yunanistan). Bu öncelik Doğu’ya, Güneydoğu’ya verildi.
2) Personel birlik sayısı artırıldı. Esasa vurucu unsur olan komandolar %25 artırıldı. Bölgeye seçkinler geldi.
3) İstihbarat ağı kuruldu. Mit güçlendirildi. Eleman sayısı artırıldı. Bu bakımdan askeri istihbarat okulları da çalıştırıldı.
4) En önemlisi şuydu; Bu zamana kadar Pkk ‘gece benim gündüz senin’ diyordu. %50, %50. Biz gece silahını terör örgütünün elinden aldık. Bir de kış harekatı yapmaya başladık.
5)Her türlü silah araç-gereç alındı. Almanya’daki Doğu Alman komünist tehdidi ortadan kalkınca Amerikan tankları geldi oradan. Modernize edildiler, böylece tugaylar Suriye’ye karşı güçlendirildi.
6)Zamanla alan üstünlüğü geldi, kritik alanların elde tutulması. Öncelik Diyarbakır’ın kuzeyi Lice-Kulp-Genç üçgeni. 22 Ekim 1993’te Şemdin Sakık kuvvetlerini ele geçiriyorduk. Şen yaylayı üç yandan kuşattık. Lice’de Tuğgeneral Bahtiyar Aydın Paşa şehit oldu.
7)1993 sonuna kadar tüm bölgeye girdik. Bölge halkı devlet lehine dönmeye başladı. Önce Diyarbakır’da bunu görmeye başladık. 19 Temmuz 1994’te Cudi’ye tam girildi. Güneydoğu’da 1994 yazında bütün kontrol kuruldu. 1993-94’te 8000 küsur terörist öldürüldü. Bu arada DEP’in kapatılması da 1993 stratejisi içinde sayılırdı.
8)Arkasından 1995 yılı mart ayında 35000 kişiyle Kuzey Irak’a Pkk’nın ‘kurtarılmış bölge’lerine girildi. Baskın tarzıyla girdik. Çıkarken de baskın tarzında çıktık.
-Doğu ve Güneydoğu’da yaşanan göç olayıyla ilgili olarak TBMM’de kurulan Meclis Araştırma Komisyonu’nun 1 Aralık 1996 tarihli raporu var. Buna göre, 1993 ve 1994 yıllarında olağanüstü hal bölgesiyle bitişik illerde 820 köyle 2345 mezra boşaltılmış. Toplam 378.335 kişi göç etmiş. Bunlar resmi rakamlar. Kimileri göç edenlerin sayısını abartılı biçimde 500 binden 2 milyona kadar çıkarabiliyor.
-1925 yılında çıkan ve Kürtçeyi yasaklayan Şark Islahat Planı’nın 41.maddesinde Doğu ve Güneydoğu illeri tek tek sayıldıktan sonra şöyle demiş; “Hükümet ve belediye dairelerinde ve diğer kuruluşlarda, okullarda, çarşı ve pazarlarda Türkçeden başka dil kullananlar, hükümet ve belediyenin emrine aykırı davranmakla suçlanacak ve cezalandırılacaktır”
-Suriye, Pkk’yı neden yarattı? Niçin destekledi? Türkiye’nin başına bu belayı niçin sardı? 1980’lerin Ankara’sında bu soruları devlete sorduğunuz zaman yanıt daha çok su olurdu, Fırat’ın suları, GAP, Atatürk Barajı olurdu. 1980’in Eylül ayında, İran ile Irak arasındaki savaşın patlamasını fırsat bilerek atılan Atatürk Barajıyla birlikte Suriye’nin de Pkk düğmesine bastığı genel kabul gören bir değerlendirmeydi.
Everest Yayınları, 2014 basım.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder