-Ama günümüzde uygarlık geliştikçe babanın rolü, gittikçe devlet tarafından alınmaktadır; özellikle işçi sınıflarında babanın çok geçmeden biyolojik bakımdan faydalı olmaktan çıkacağı düşünülebilir. Bu gerçekleşecek olursa geleneksel ahlakın tamamıyla bozulacağın bilmeliyiz; çünkü o zaman bir annenin, çocuğunu babasının kim olduğunu bilmesi için sebep ortada kalkmış olacaktır. Eflatun, bir adım daha ileri gitmemizi, devleti yalnız babanın değil annenin yerine de koymamızı isterdi. (10)
-Bir insanın çocuğa karşı ilgisini çeken, iki ayrı sebep vardır aslında; çocuk kendi çocuğu olduğu için ilgilenebilir, bir de karısının çocuğu olduğu için ilgilenebilir. Neslin üremesinde babanın rolünün tanınmayan yerde bu sebeplerin sadece ikincisi rol oynamaktadır. (28)
-Protestanlık, Katolik kilisesinin özelliği olan bakireliği övmeyi bırakmıştır, bunun kuvvetli olduğu doktrinini bırakmış bazı durumlarda boşanmaya izin vermiştir. Ama zina, Protestanları Katoliklerden daha çok altüst etmiştir; ahlaksal yargıları daha sıkıdır bu bakımdan. Katolik kilise işlenen birkaç günahı yadırgamaz, bu yüzden günahlarla baş etmek için çeşitli yollar bulmuştur; öte yandan Protestanlar, Katoliklerin itiraf ve günah çıkarma alışkanlıklarını bırakmıştır. Böylece günah işleyeni Katolik kilisesindeki durumundan çok daha umutsuz bir durumda bırakmıştır. (51)
-Romantik aşkın bir evliliğin sebebi olması iyi bir şey sanıyorum ama anlaşılması gerektir ki; mutluluk getiren ve sosyal amacını gerçekleştiren aşk cinsi romantik değildir, daha bir samimi sevgi dolu ve gerçekçi olandır. Romantik aşkta sevilen iyi görülemez çevresinde aldatıcı bir sis vardır. (68)
-Geçmişteki kadın namusunun başlıca sebebi cehennem ateşi ve gebelik korkusuydu; biri koyu dindarlığın çürümesiyle ortadan kalktı, ötekiyse gebeliği önleyen şeylerle. (74)
-Kadınların genel olarak erkeklerden daha aptal olduğu inkâr edilemez sanırım, bunun sebebinin büyük bir kısmında kadınlardaki cinsel bilgi merakının daha etkili bir şekilde boğulmuş olmasından ileri geldiğini sanıyorum. (90)
-Geleneksel bir eğitim görmüş kadınlarda, soğuk durmakta bir çeşit gururluluk vardır; fiziksel bir çekinme ve fizik bakımında kolayca yakınlaşmaya karşı koyma duygusu vardır. Hünerli bir aşığı bu çekingenliklerle baş edebilir ama bir erkek bunları namuslu bir kadının özelliği sanır ve onlara saygı gösterir, hayran kalırsa bunu başaramaz; bunun sonucu olarak evlilikte birçok yıl geçtikten sonra bile karı koca birleşmeleri gergin ve resmi olur. (109)
-Evli kadınların ekonomik bağımsızlığı elde edebilmeleri için iki yol var: Biri, evlenmeden önce çalıştıkları işte çalışmaya devam etmek. Bu çocukların, bakılması için onları başkalarına vermeği gerektirecek, bu da birçok kreşler ve çocuk yuvaları açılmasına sebep olacaktır, bundan çıkacak mantıki sonuçsa çocuk psikolojisinde büyük rol oynayacak olan anne-babanın ikisinin birden ortadan kalkacağıdır. Öteki yolsa çocuklu kadınlara çocuklarına bakmaları için devletin bir maaş bağlaması. Bu yol tabii başlı başına yeterli olmayabilir, aynı zamana öyle yasalar konması gerekir ki kadınlar çocuklarını büyüttüklerinde işlerine dönebilsin. Tek bir erkeğe dayanmadan, çocuklara kadınlar kendi başlarına bakacaklarından bunun faydası olacaktır. Bir zamanlar cinsel zevkin sonucu olan çocuk edinmenin, şimdi bile bile girişilmiş bir ödev olduğu ortaya çıkacaktır; anne babasından çok devletin menfaatine olduğu için de yük ana babadan alınıp, masraflar devlet tarafından karşılanacaktır; durum bugün gittikçe bu yöne gitmektedir. (179-180)
-Bence zina, başlı başına bir boşanma sebebi olmamalıdır. İnsanlar, içlerine atmış olduğu duygularla ve kuvvetli ahlak kaygılarıyla sınırlı olmadıkça ara sıra zina etmek için kuvvetli içtepileri olmadan yaşayamazlar. (194)
-Yeni ahlak sisteminin eski Puritarizmin geleneksel ahlakından ayrılan tarafı şu ki; içgüdünün önlenmesi değil, eğitilmesi tarafçısıyız. (259)
Varlık Yayınları, 1971 basım, 3.baskı. Çeviren: Erden Gürol (İlk baskı: Şubat 1963)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder