TETKİKLERDE METOD VE TENKİD - M. SAİD ÇEKMEGİL

-Dünyaca meşhur Müslüman sosyolog İbn-i Haldun (R)’ın birçok dile çevrilen eserinin el yazması nüshalarında görülen ‘başkalıklar ve eksiklikler’ sadece bir misal olarak müsbet cevap vermeyi önlemeye yetebilir. (25.dipnot/ “Şarkta Mukaddeme, Avrupa’da Prolegomenes ismi ile anılan Mukaddeme nüshalarının arz ettiği karışıklıktan çıkmak için Fas sultanının kütüphanesindeki en eski bir yazmadan alınarak diğer Tunus ve Mısır nüshaları ile mukabele ve mukayeseden sonra harekeli olarak basılan bu basma, İstanbul kütüphanelerindeki yazma nüshalarla ve bilhassa Türkçe ‘Sahib’ ve ‘Cevdet’ tercümeleri ile karşılaşınca oldukça mühim ve ileride ayrıca göstereceğimiz başkalıklar ve eksiklikler arz ediyorsa da...” Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu - İş Mecmuası, İçtimai Araştırmalar Merkezi, Seri: A, Cilt:1, Sayı:8, Sayf:25) (9-10)

-Vücuduna giren yabancı bir maddeden rahatsız olmayan morfinlenmiş bir bünye gibi, bir cemiyet de temel aksamalarda fertlerini otomatikman alarma geçiremiyorsa veya fertler cemiyetlerinin arızalanmalarından habersiz, rahat, vurdumduymaz, ızdırapsız bir hayat sürdürüyorsa artık bu tür insan toplulukları içtimai bütünleşmeyi gerçekleştirememiştir. (41)

-Din, Hakim-i Mutlak olan Allah’tan gelen hükümler olduğuna göre ona alim, fakih veya müçtehid olsun hiçbir beşer şahsi kanaatını, içtihadi hükümlerini ekleme yetkisinde değildir. Allah’ın tasarrufunda kendisine yardımcı olacak bir “üçler”, “yediler”, “kırklar” olmadığı gibi, Allah’tan vahyi ilahi hükümleri esas almadan ahkâm kesebilen bir yetkili din adamı sınıfı da yoktur. (79)

-Nefsinin ve şeytanın kötü arzu ve vesveselerinin şerrinden Allah’a sığınmasını bilen her işlek akıl, ancak Allah rızasını kazanacak halde olursa, ebedi saadete ulaşacağına ikna olduğu için mümin oluyor. (88)

Sanih Kütüphanesi Yayınları, 1979 basım.