-Türkiye'nin
yıllık jelatin tüketimi 7000 tona yakındır. Bu tüketimin neredeyse tamamı ithal
yolu ile karşılanmaktadır. Kullanım yerlerine gelince; yoğurt, peynir,
pastalar, şekerlemeler, et ürünlerinin muhafazasında, margarin, kozmetikte,
ilaç sektöründe yaygın bir kullanım göstermektedir. (9)
-Arapça
bir kelime olan "zebiha", genel anlamıyla kesim yapmaktır. Herhangi
bir hayvan İslami kurallara göre kesildiği zaman bu ete "zebiha" ismi
verilir. Her ne zaman zebiha kelimesi, et için kullanıldığında, o "helal
et" veya "meşru et" anlamına gelecektir. (13)
-Tüketiciler
zebiha/helal et yemeye teşvik edilmelidir. Müslümanlar, kesilmiş hayvanlara
(sığır ve tavuklara), kadınlık hormonu olan dietilstilbestrol (DES-kanser
tedavisinde kullanılan östrojenik ilaç) verilmemiş olmasından emin
olmalıdırlar. Bu hormonun, erkeklerin cinsel davranışlarında olumsuz etkileri
vardır. Keçi ve kuzu etinde de, hayvanlara bu hormondan verilmemiş olmasının
ispatlanması gerekir. (14)
-Bu
Müslümanların içinde öyle cüretkarları var ki domuzdan elde edilen jelatinin
değişime uğradığını bile iddia ederek din adına helalleştirmeye çalışıyorlar.
Yakında bunların domuzların haşlanması ile elde edilen et sularının değişime
uğradığını iddia ederek Müslümanlara içirmeye başlarlarsa sakın şaşmayın. (31)
-Firmalardan
doğru bilgi elde etmekteki güçlükler sebebi ile, meşrubatlardaki ve
dondurmalardaki jelatinden kaçınmak için tavsiyemiz, etiketlerinde beta-karoten
vs gibi boyar maddeler belirtilen meşrubatlardan, meyve sularından ve
dondurmalardan uzak durmanızdır. (31)
-Türkiye
ne yazık ki jelatin üretmemektedir. Üretim yapması için, yıllar önce Kayseride
bir firmaya teşvik belgesi verilmiş olmasına rağmen maalesef bu firma jelatin
üretmek yerine kemik unu üretmeyi yeğlemiştir. (32)
-Doğada
jelatine benzer fonksiyonlara sahip bileşiklerin bitkisel kaynaklı olanları da
vardır. Bunların bazıları aşağıdaki gibi sıralanabilir: Agar, Karragenan,
Ksantan Gum, Gluten, Pektin (Hücre arası yapıştırıcı materyal olarak, büyün
bitki dokularının hücre duvarlarında bulunan bir polisakkarit maddedir. Limon
ve portakal kabuğun, pektinin en zengin kaynaklarından olup, yaklaşık %30
oranında polisakkarit içermektedir. Ayrıca elma, çekirdeksiz kuru üzüm ve narda
da bulunur. Polisakkarit şu doğal şekerleri içerir: galaktoz, arabinoz, ksiloz
ve fruktoz. Bunlar, pektin molekülünün yan zincirlerinde yer almaktadır.
Pektin, jel gibi olan peltelerin ve benzer gıda ürünlerinin hazırlanmasında
kullanılır. İshali engelleyici ve emülsiyon yapıcı bileşen olarak da
kullanılır. Pektinin jeli katılaştırma yeteneği de vardır.) (53-54)
-Kosher
(İbranice Kasher) Musevi şeriatına göre uygun anlamına gelir. Kosher'e örnek
olarak, kurallara uygun kesilmiş sığırın ön kısmı, meyveler, sebzeler,
kanatları olan tüm balıklar, tüm şaraplar, tüm peynir çeşitleri ve jelatin
verilebilir. Kosher'in gıda konusundaki karşıtı Treif(Yidiş dilinde) veya
Trefah (İbranice) kullanıma uygun olmayan, yasaklanmış anlamındadır. Trefah
kelime anlamıyla "yabani hayvan tarafından parçalanmış" demektir.
Trefah kavramına örnek olarak kan, domuz, tavşan, kabuklu deniz ürünleri, yaban
kazı gibi yabani kuşlar, avcı kuşlar sayılabilir. (55)
-İslami
kesimde her hayvan kesilmeden evvel kasap "Bismillahu Allahu Ekber"
demelidir. Musevi inancında ise Allah'ın adını kesim gününde bir kere anmak
yeterlidir. Yani, kesim başlamadan kasap Allah'ın adını anar fakat her hayvan
için ayrı ayrı tekrar etmeyebilir. (57)
-Tavşan,
kabuklu deniz ürünleri, yaban tavukları, yaban kaz ve ördekleri İslam'a göre
helal hayvanlardır. Kaşruta göre bu hayvanlar yasaktır. İslam'a göre sarhoşluk
veren şarap, likör vd. tüm içkiler, alkol ve uyuşturucular haram iken, Kaşrut
ise şarapları Kosher olarak kabul eder. Bu sebeple Kosher sembolü taşıyan her
gıda helal olmayabilir. Kaynağına bakılmaksızın jelatin kosher kabul edilir.
İslam'a göre ise, jelatin domuz gibi hayvanlardan üretilmişse haramdır. Bu
sebeple Kosher damgalı yoğurt, krema helal olmayabilir. Kaynağına bakılmaksızın
tüm hayvanlardan üretilen enzim ve mayalar sekresyon olarak düşünülerek Kosher
kabul edilir. Böyle olunca tüm peynirlerde Kosher olur. Halbuki Müslümanlar
peynir mayasının kökenine bakmak durumundadırlar. Maya (veya enzim) domuz gibi
haram hayvanlardan veya İslami usule göre kesilmemiş hayvanlardan türetiliyorsa
haram kabul edilir. Musevilikte süt ve et ürünleri aynı anda yenmez. Keza, bu
gıdaları hazırlamada kullanılan tabak ve çanak ve aletler ayrı ayrı muhafaza
edilip birbirlerine karıştırılmazlar. İslam'da böyle bir ayrım yoktur. (58)
GİMDES,
2022 basım, 4.baskı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder